Pamiętasz ten moment, gdy dostałeś awans? Euforia trwała pewnie kilka dni. A potem przyszedł pierwszy niepokój. Pierwsza nieprzespana noc. Pierwsze wątpliwości, czy podołasz.
Strach towarzyszy każdej osobie na stanowisku kierowniczym, choć niewielu ma odwagę otwarcie o tym mówić. Dlaczego? Bo przecież "szef się nie boi". A jeśli się boi, to nie powinien tego pokazywać.
Pracując z menedżerami, odkryłam, że strach jest cieniem przywództwa. Zawsze obecnym, choć często ignorowanym. Uznanie tego faktu to pierwszy krok do uwolnienia pełnego potencjału każdego zarządzającego.
Czego naprawdę boją się osoby zarządzające?
Lęki osób na stanowiskach kierowniczych nie różnią się aż tak bardzo od twoich czy moich. Różnica polega na kontekście i konsekwencjach.
Oto sześć najczęstszych strachów, które paraliżują nawet najlepszych szefów:
1. "Co jeśli stracę kontrolę?"
Znakomita większość menedżerów obawia się utraty kontroli nad zespołem lub sytuacją. To prowadzi do mikrozarządzania i podejmowania decyzji za plecami zespołu. Ironicznie, im bardziej starasz się kontrolować, tym mniej faktycznej kontroli posiadasz.
Sama przeszłam przez to, gdy objęłam stanowisko kierownicze po raz pierwszy. Sprawdzałam każdy mail, który wychodził z zespołu. Poprawiałam najmniejsze szczegóły w pracy innych. Dopiero gdy ktoś zapytał mnie wprost: "Co najgorszego może się stać, jeśli odpuścisz?", zrozumiałam, że mój strach przed utratą kontroli tak naprawdę kontrolował mnie.
2. "Co jeśli zawiodę?"
Porażka boli każdego, ale szefowie zespołów czują jej ciężar szczególnie mocno. Zwłaszcza gdy w grę wchodzą ważne projekty i naglące terminy. Nieustanny strach przed niepowodzeniem szybko prowadzi do wypalenia i paraliżu decyzyjnego.
3. "Co jeśli stracę panowanie nad emocjami?"
Zarządzanie własnymi emocjami to niewidoczna, ale kluczowa część pracy każdego szefa. Jeden wybuch gniewu może zniszczyć wielomiesięczną pracę nad budowaniem zaufania w zespole.
4. "Co jeśli nie nadążę za zmianami?"
Świat biznesu pędzi jak szalony. Nowe technologie, zmieniające się oczekiwania klientów, konkurencja, która nie śpi. Wielu zarządzających obawia się, że nie zdoła dostosować się do nowych warunków wystarczająco szybko.
5. "Co inni o mnie myślą?"
Choć nie zawsze się do tego przyznajemy, opinie innych mają znaczenie. Osoby na stanowiskach kierowniczych są stale oceniane - przez podwładnych, przełożonych, partnerów biznesowych. Strach przed oceną często prowadzi do obronnych zachowań i zamknięcia na feedback.
6. "Co jeśli stracę autorytet?"
Autorytet to fundament skutecznego zarządzania. Paradoksalnie, panicznie próbując go utrzymać (np. przez zastraszanie czy wykazywanie wyższości), najszybciej go tracimy.
Jak rozpoznać, że strach przejmuje kontrolę?
Zanim przejdziemy do rozwiązań, warto nauczyć się rozpoznawać sygnały. Strach rzadko przychodzi z etykietą "Cześć, jestem twoim lękiem!". Częściej przejawia się w codziennych zachowaniach:
Odkładasz ważne decyzje i rozmowy
Nadmiernie kontrolujesz pracę zespołu, sprawdzając każdy szczegół
Unikasz ryzykownych, ale potencjalnie przełomowych projektów
Reagujesz defensywnie na krytykę
Masz problemy ze snem i oderwaniem myśli od pracy
Jak oswoić strach w roli menedżera?
Dobra wiadomość jest taka, że strachu można się nauczyć.
Nie chodzi o pozbycie się go (to niemożliwe), ale o umiejętność działania pomimo jego obecności. Oto kilka sprawdzonych metod:
1. Zaprzyjaźnij się ze swoimi emocjami
Samoświadomość to fundament. Zamiast ignorować lęk, nazwij go. "Czuję strach przed jutrzejszą prezentacją" brzmi znacznie mniej przerażająco niż nieokreślony niepokój.
Technika: Prowadź dziennik emocji. Zapisuj sytuacje wywołujące lęk i swoje reakcje. Po kilku tygodniach zaczniesz dostrzegać podobne do siebie schematy.
2. Znajdź mentora lub coacha
Nawet najlepsi potrzebują wsparcia. Mentor lub coach pomoże ci spojrzeć na swoje lęki z dystansu i dostarczy narzędzi do efektywnego zarządzania emocjami. To nie przypadek, że największe gwiazdy sportu mają trenerów i psychologów - nawet będąc najlepszymi na świecie.
3. Praktykuj uważność
Techniki mindfulness i medytacji nie są zarezerwowane dla joginów i mnichów. Codzienna 10-minutowa praktyka może bardzo zmniejszyć poziom stresu i poprawić jakość decyzji.
4. Buduj kulturę opartą na zaufaniu, nie strachu
Otwarta komunikacja i empatia są kluczowe. Gdy zespół czuje się bezpiecznie, ludzie chętniej dzielą się pomysłami i informacjami - nawet tymi trudnymi. To zmniejsza niepewność, a tym samym lęk szefa.
5. Zamień "a co jeśli się nie uda" na "co jeśli się uda"
Nasze mózgi są zaprogramowane, by dostrzegać zagrożenia. Świadomie przełączaj się na myślenie o możliwościach. Za każdym razem, gdy złapiesz się na katastroficznym myśleniu, zrównoważ je wizją sukcesu.
Przekształć strach w siłę napędową
Odkryłam coś fascynującego na własnej drodze menedżerskiej: odpowiednio zarządzany strach może stać się jednym z najlepszych sprzymierzeńców osoby zarządzającej.
Gdy przygotowywałam się do wystąpienia przed całym zarządem, paraliżował mnie strach. Gardło ściskało się, dłonie drżały, a myśli uciekały w najczarniejsze scenariusze. Zamiast walczyć z tymi objawami, zaczęłam je interpretować jako sygnał, że przygotowuję się do czegoś, co naprawdę jest dla mnie ważne i na czym mi bardzo zależy.
Zaczęłam mówić sobie: "To nie jest strach - to energia. Moje ciało mobilizuje się do działania." Skupiłam się na przekierowaniu tej energii na przygotowania, dopracowanie prezentacji, przewidzenie trudnych pytań.
Neurolodzy potwierdzają, że reakcje fizjologiczne przy strachu i ekscytacji są niemal identyczne. Różnica leży głównie w tym, jak je interpretujemy.
Kiedy zaczynasz postrzegać strach jako pozytywny sygnał gotowości, dzieje się coś niezwykłego - zamiast cię paraliżować, zaczyna napędzać.
Dobrze zarządzany strach:
Wyostrza zmysły i poprawia koncentrację
Zwiększa kreatywność w rozwiązywaniu problemów
Mobilizuje do lepszego przygotowania
Pomaga identyfikować faktyczne, a nie wyimaginowane zagrożenia
Daje energię potrzebną do przezwyciężenia trudności
Kluczem jest nie eliminacja strachu, ale jego przekształcenie w coś produktywnego. Strach traktuj jako energię czekającą na odpowiednie wykorzystanie.
Odwaga szefa nie polega na braku strachu
I na koniec najważniejsze: bycie odważnym liderem nie oznacza braku strachu.
Prawdziwa odwaga to umiejętność działania pomimo obaw.
Jak powiedział kiedyś Nelson Mandela: "Odwaga to nie brak strachu, ale triumf nad nim".
Pamiętaj - nie jesteś sam w swoich lękach. Każdy przełożony, nawet ten sprawiający wrażenie najtwardszego, zmaga się z podobnymi obawami. Różnica tkwi w tym, jak sobie z nimi radzi.
Wspieramy liderów w rozwoju i transformacji przez autorski program Transformacja Lidera™ oraz mentoring.
Wspieramy firmy w procesie sukcesji i strategicznych zmianach.
Porozmawiajmy o wyzwaniach, przed którymi stoisz – napisz do nas: kontakt@creativebrand.pl
コメント